نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• انوشا عطاران ¹
• آرش صلاحی نژاد ²
• آرش جوانشیر خویی ³
• سهیل ایگدری ⁴
• راضیه لک ⁵

¹ دانشگاه تهران

² گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ گروه شیلات دانشگاه تهران

⁴ گروه شیلات، دانشگاه تهران

⁵ پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

چکیده

گاماروس از جمله سخت‌پوستان منطقه امواج می‌باشد که نقش مهمی در زنجیره‌ی غذایی ایفا می‌کند و با تغذیه از پوده‌ها، انرژی را به رده‌های بالاتر مانند ماهی و پرندگان انتقال می‌دهد. آلودگی‌های زیادی چه از دریا و خشکی به سواحل دریای خزر راه پیدا می‌کنند. فلز کادمیوم از جمله فلزات پایدار و خطرناک است که به مقدار کم در محیط طبیعی وجود دارد ولی مقدار آن‌ در چند دهه اخیر از طریق منابع انسان‌ساز مربوط به فعالیت‌های شهری و صنعتی در دریاها و سواحل افزایش یافته است. این تحقیق با هدف بررسی مقایسه‌ای مقدار و نرخ جذب فلز کادمیوم توسط Gammarus sp. به‌عنوان کفزی غالب داخل رسوبات نرم دریای خزر و خود رسوبات انجام گردید. بدین منظور غلظت کادمیوم، پایینتر از غلظت مهلک آن برای گاماروس در نظر گرفته شد. محلول فلزی از ظروف حاوی گاماروس و رسوب عبور داده شد و در زمان‌های صفر (نمونه‌ی شاهد)، 30، 60، 90، 150، 210و 270 دقیقه از مزوکوزم به‌عنوان محیط آزمایشی نمونه‌برداری صورت گرفت. نمونه‌ها پس از آماده‌سازی و هضم اسیدی در آزمایشگاه به منظور تعیین غلظت کادمیوم توسط دستگاه ICP-OES مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج بر اساس آنالیز واریانس یک‌طرفه نشان داد که بین بازه‌های زمانی متفاوت اختلاف معنیداری در جذب کادمیوم وجود دارد. همچنین آزمون تی نیز مشخص نمود که اختلاف معنی‌داری بین میزان جذب فلز کادمیوم توسط گاماروس و رسوب وجود داشت. بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان نتیجه‌گیری کرد که میزان جذب فلز کادمیوم توسط گاماروس و رسوب تابعی از زمان مواجهه است که با طولانی شدن این زمان تجمع مقدار کادمیوم جذب شده افزایش می‌یابد. هر دو بخش می‌توانند به‌عنوان شاخصی در پایش آلودگی محیط‌های ساحلی مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

• گاماروس
• رسوب
• کادمیوم
• دریای خزر. جذب زیستی

عنوان مقاله [English]

Comparison between biotic (Gammarus sp.) and abiotic (Coastal sediment) absorption performances in Caspian Sea Coast

نویسنده [English]

• anoosha Attaran ¹

چکیده [English]

The crustacean Gammarus sp. lives in sediment at coastal zones having an important role on food chains. It also transfers energy to higher trophic levels i.e. fishes and birds. The littoral zone of the Caspian Sea receives many pollutants from the sea and the land. Cadmium can be found naturally in low concentrations in the environment but human intervention, anthropological discharge connected to the urban and industrial activities raise the concentration of heavy metals in costal sediment and aquatic ecosystems. In the present study, Gammarus sp. was selected as a test organism because it is the abundant in southern coast of the Caspian Sea. This crustacean absorbs metals from food or water. The concentration of cadmium in the present experiment was lower than LC50. Samples were collected from the submerged mesocosm different times, i.e. 0 (control), 30, 60, 90, 150, 210 and 270 minutes. After preparing the sediment and Gammarus samples, cadmium concentration were determined using an ICP-OES. Significant differences (using ANOVA) were observed among exposure times. A t-test indicated that there was a significant difference between Gammarus and sediment in cadmium uptake. In conclusion, the present study indicated that cadmium absorption by Gammarus and sediment was a function of the exposure time and accumulation of this metal, increases over time.

کلیدواژه‌ها [English]

• Gammarus sp
• Sediment
• Cadmium
• Caspian Sea، biotic absorption