TY - JOUR ID - 87076 TI - ارزیابی شاخص تحمل آلودگی هوا و شاخص عملکرد پیش‌بینی‌شده گیاهان موجود در فضای سبز (مطالعة موردی: کارخانة گندله‌سازی اردکان) JO - نشریه محیط زیست طبیعی JA - JNE LA - fa SN - 2008-7764 AU - صبوری همت‌آبادی, زهرا AU - شیرمردی, مصطفی AU - بمانی خرانق, اکرم AU - دهستانی اردکانی, مریم AU - قانعی بافقی, محمد جواد AD - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران AD - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران AD - گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 75 IS - 2 SP - 226 EP - 239 KW - اسید آسکوربیک KW - آلودگی هوا KW - حساسیت KW - شاخص زیستی KW - مقاومت DO - 10.22059/jne.2022.338131.2404 N2 - شاخص تحمل به آلودگی هوا، به‌عنوان معیاری برای ارزیابی مقاومت گیاهان نسبت به آلودگی هوا به‌شمار می­رود. هدف از این مطالعه، ارزیابی شاخص تحمل به آلودگی هوا و شاخص عملکرد پیش ­بینی شده در گیاهان موجود در فضای سبز کارخانة گندله ­سازی اردکان بود. در فصل بهار 1399، از 26 گونة گیاهی (بوته‌ای، درختچه‌ای و درختی) موجود در محوطة گندله ­سازی اردکان نمونه ­برداری شد. پارامترهایpH  عصارة برگ، محتوای نسبی آب، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک در برگ‌های کاملاً توسعه یافته اندازه‌گیری شد. با استفاده از این چهار پارامتر، شاخص تحمل به آلودگی هوا تعیین شد. در نهایت با توجه به شاخص تحمل به آلودگی هوا و ویژگی ­های زیستی و اجتماعی- اقتصادی، شاخص عملکرد پیش ­بینی شده تعیین شد. نتایج نشان داد که شاخص ­های pH عصارة برگ، محتوای نسبی آب، اسید آسکوربیک، کلروفیل کل و شاخص تحمل به آلودگی هوا در 26 گیاه مورد مطالعه، تفاوت معنی ­داری با یکدیگر داشتند (0/05 >P). نتایج مقایسة میانگین حاکی از آن بود که بالاترین مقدار شاخص تحمل به آلودگی هوا مربوط بهYucca filamentosa  (12/2) و کمترین مقدار مربوط بهChamaecy paris sp.  (4/1) بود. شاخص تحمل به آلودگی هوا در تمام گیاهان کمتر از 15 بود. این مطالعه نشان داد که از شاخص تحمل به آلودگی هوا برای شناسایی گیاهان حساس به آلودگی هوا می ­توان استفاده کرد. نتایج نشان داد که Phoenix dactylifera، حداکثر شاخص عملکرد پیش­ بینی شده را داشت (درصد امتیاز برابر 62/5 و مقدار شاخص عملکرد پیش­بینی شده برابر 4) و در ارزیابی این شاخص، ردة خوب را به خود اختصاص داد. Frankenia laevis و Ruellia tuberosa کمترین مقدار شاخص عملکرد پیش­بینی شده را داشتند (درصد امتیاز برابر 5/12 و مقدار شاخص عملکرد پیش­بینی شده برابر صفر) و از نظر ارزیابی در دستة عدم توصیه قرار گرفتند. از 26 گونة گیاهی مورد مطالعه از نظر شاخص عملکرد پیش­ بینی شده، 11 گیاه در ردة عدم توصیه، 5 گیاه خیلی ضعیف، 9 گیاه ضعیف و یک گیاه خوب بود. مطالعة حاضر نشان داد که ارزیابی گیاهان تنها با استفاده از شاخص تحمل به آلودگی هوا مناسب نمی‌باشد اما ترکیب این شاخص با ویژگی ­های زیستی و اجتماعی-اقتصادی برای توصیة گونه ­های گیاهی مناسب برای اهداف بوم‌شناختی مفید می ­باشد. UR - https://jne.ut.ac.ir/article_87076.html L1 - https://jne.ut.ac.ir/article_87076_73e88497c3e5cb41d176d07fc8febbee.pdf ER -