دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
کاربرد حدود قابل قبول تغییر در شناسایی شاخصهای گردشگری پایدار رودخانهای مطالعه نمونه: رودخانه کرج
1
14
FA
منا
عزیزی جلیلیان
دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران
monaazi@yahoo.com
افشین
دانه کار
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
a_danehkar@yahoo.com
آرش
جوانشیر
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
arashjavanshir@hotmail.com
حسین
شعبانعلی فمی
دانشیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، ایران
h.sh@gmail.com
افشین
علیزاده
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
a.a8@gmail.com
حمید
گشتاسب میگونی
استادیار دانشگاه محیط زیست، ایران
h.g2@gmail.com
بهره مندی از منابع تفرجی و حفظ آن به منظور تداوم در استفاده، از جمله مسائل مهم در مدیریت مناطق تفرجی به ویژه در مناطق حفاظت شده است. ایجاد تعادل بین استفاده و حفاظت از منبع از طریق به کارگیری فرآیندهای مدیریتی مختلف مانند فرآیند حدود قابل قبول تغییر امکان پذیر است. چارچوب برنامهریزی حدود قابل قبول تغییر (LAC) فر آیندی است که در مدیریت گردشگری مناطق به کار برده میشود. این فرآیند مدیریتی نیازمند جمع آوری و تلفیق دادههای اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی به منظور معرفی شاخصهای مهم و مرتبط با رضایت بازدیدکنندگان و تعیین میزان استاندارد آنها است. این چارچوب به صورت یک مطالعه نمونه در برخی از گردشگاههای حاشیه رودخانه کرج مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه، نمونهگیری با استفاده از روش پرسشنامه آرأ و دیدگاه گردشگران و همچنین روشهای مختلفی برای اندازهگیریهای کمی صورت گرفت. جامعه آماری شامل گردشگران حاشیه رودخانه کرج بود که تعداد 455 نفر از آنان نمونهبرداری شد. روایی پرسشنامهها با استفاده از نظرات تنی چند از استادان و کارشناسان مورد تایید قرار گرفت و به منظور سنجش میزان پایایی آن از آماره آلفای کرومباخ استفاده شد که مقدار آن برای مقیاس پرسشنامه طیف فرصت 72/0 و برای مقیاس پرسشنامه رضایت افراد 81/0 بدست آمد. براساس نتایج به دست آمده، 10 شاخص مورد بررسی قرار گرفت. مطابق روابط آماری براساس تحلیل تشخیصی از میان شاخصهای مورد بررسی، 6 شاخص شامل میزان زباله در سطح و حاشیه آب، درجه آلودگی و کیفیت آب به عنوان شاخصهای محیطی و تعداد افراد، فاصله افراد از رودخانه و درک کلی افراد از شاخصهای بررسی شده به عنوان شاخصهای اجتماعی انتخاب شد. میزان استاندارد به دست آمده برای شاخص میزان زباله در سطح و حاشیه آب، هر یک کمتر از 12 درصد در سطح گردشگاه، برای درجه آلودگی و کیفیت آب، برابر با عدد شاخص کمتر از 5 و برای تعداد افراد و فاصله افراد از رودخانه به ترتیب کمتر از 625 نفر در هکتار و حداقل 9 متر از رودخانه تعیین شد.
حدود قابل قبول تغییر,رودخانه کرج,شاخصهای مدیریت,گردشگری منابع آبی,مناطق تفرجی
https://jne.ut.ac.ir/article_29323.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29323_5b42bcd238ab157ffcab8643b2e70e1d.pdf
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
بررسی عملکرد تالابها تحت تأثیر کاربری اراضی بالادست (مطالعه موردی:هیگاشی هیروشیما - ژاپن)
15
24
FA
اعظم
حیدری
پژوهشگر مهمان، مرکز پژوهش های اکولوژی، انیسیتوی حفاظت طبیعت و مدیریت منابع آب، دانشگاه کیل، آلمان
azamhaidari@yahoo.com
نیکولا
فوهر
استاد هیدرولوژی و مدیریت منابع آب، مرکز پژوهش های اکولوژی، انیسیتوی حفاظت طبیعت و مدیریت منابع آب، دانشگاه کیل، آلمان
n.f@gmail.com
ناکانه
کانه یوکی
استاد مدیریت و دینامیک محیط زیست دانشکده علوم بیوسفر دانشگاه هیروشیما، ژاپن
k.n@gmail.com
در مطالعة حاضر با انتخاب سه تالاب آب سطحی واقع در غرب ژاپن با شرایط اقلیمی و زمین ریخت شناختی یکسان، تأثیر تغییر نوع کاربری سرزمین بر روی عملکرد آنها مورد بررسی قرار گرفت. غلظت نیتروژن به عنوان مهمترین مادة مغذی در اکوسیستمهای آب شیرین در ورودی اصلی، خروجی و داخل تالابها اندازهگیری و روند تغییرات ماهانه آن مطالعه شد. نتایج نشان داد عملکرد تالاب و توانایی آن در کاهش یا حذف نیتروژن از آب سطحی عبوری از درون آن با تغییر نوع کاربری سرزمین و تحت تأثیر فعالیتهای انسانی در حوزة آبخیز تالاب به طرز قابل توجهی تغییر میکند. بهطوریکه بیشترین عملکرد در کاهش غلظت نیتروژن درتالابی با آبخیز دارای کمترین درصد کاربری شهری مشاهده شد و نوع عملکرد آن بدون تغییرات فصلی بوده است و تالابی که آبخیز آن میزان متوسطی از کاربری شهری را داشت، عملکرد ثابتی را از خود در کاهش نیتروژن نشان نداد و عملکرد آن همراه با تغییرات فصلی مشاهده شد. تالابی که آبخیز آن بالاترین درصد کاربری شهری را داشت، کمترین حد عملکرد را در کاهش غلظت نیتروژن دارا بود و عملکرد آن دارای تغییرات کمی و کیفی فصلی بود. بر اساس نتایج بدست آمده، گرچه تالابها نقش مؤثری در کاهش مواد مغذی آب عبوری از درون خود دارند و به بهبود کیفیت آب جاری از اراضی بالادست به سوی منابع آبی پایین دست کمک میکنند، در صورت تغییر بیش از حد کاربری سرزمین، این توانایی را به طور نسبی یا کامل از دست می دهند و به عنوان منبع تزریق کننده مواد مغذی به منابع آبی پایین دست عمل میکنند.
تالاب,سیمای سرزمین,عملکرد اکولوژیک,کاربری اراضی,مواد مغذی
https://jne.ut.ac.ir/article_29324.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29324_c978692515d6f0e33706a31d17eafaaa.pdf
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
قیمتگذاری ضمنی فضای سبز شهری با استفاده از روش قیمتگذاری هدونیک: (مطالعه نمونه: محله جهانشهرکرج)
25
41
FA
معصومه
شعبان
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
masoume.shaaban@yahoo.com
سید مهدی
حشمت الواعظین
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
mheshmati@ut.ac.ir
مجید
مخدوم
استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
mmakhdom@ut.ac.ir
محمود
زبیری
استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
m.z2@gmail.com
جهانگیر
فقهی
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
ویژگیهای محیطزیستی محل از جمله کیفیت فضای سبز یکی از عوامل تعیین کننده در قیمت ساختمانهای مسکونی (خانه و آپارتمان) محسوب می شود. دراین پژوهش، تأثیرمتغیرهای فضای سبز شهری بر قیمت ساختمان دربخشی از منطقه یک شهرداری کرج (محله جهانشهر) مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور پرسشنامهای برای مشخصات عمده و قیمت معاملاتی ساختمان طراحی شد. در مرحله بعد، این پرسشنامه با استفاده از اطلاعات ساختمانهای فروش رفته در سال 1386 برای تمامی بنگاههای معاملات املاک موجود در جهانشهر تکمیل شد. اطلاعات مکانی و مشخصات فضای سبز مانند درصد تاج پوشش، فاصله خانه هاتا پارک با استفاده از عکسهای هوایی و عکس نقشه منطقه و نیز نرمافزارهای PCI Geomantica V8.1 و Arc GIS 9/2ٌُ اندازهگیری شد. با استفاده از روش قیمتگذاری هدونیک، فرآیند رگرسیون چند متغیره و روش گام به گام، مدلی از متغیرهای ساختمان و فضای سبز مؤثر بر قیمت واحد سطح ساختمان با ضریب تعیین 67 درصد ارائه شد. نتایج نشان داد که فضای سبز پارکهای جهانشهر به-طور معنیداری بر قیمت ساختمان تأثیرگذار است و به ازای هر کیلومتر دوری از پارک، 24 درصد از قیمت واحد سطح ساختمان کاسته می شود. در این تحقیق، اثر سایر متغیرهای فضای سبز مانند دید به پارک و باغ و درصد تاج پوشش فضای سبز مثبت ولی غیر معنیدار به دست آمد (درسطح معنیداری 5 درصد). اثر شماره طبقه آپارتمان، آسانسور، سطح ساختمان، جهت جنوبی و تعداد اتاق خواب در واحد سطح بر قیمت واحد سطح ساختمان نیز معنیدار تعیین شد (سطح معنیداری 5 درصد). متغیرهای شماره طبقه آپارتمان و آسانسور به ترتیب بیشترین اثر منفی و مثبت را بر قیمت ساختمان نشان داد. اثر سایر متغیرهای فضای سبز مانند دید به پارک و باغ و درصد تاج پوشش فضای سبز مثبت ولی غیر معنیدار تعیین شد (سطح معنیداری 5 درصد).
درصد تاج پوشش,روش قیمتگذاری هدونیک,فاصله تا پارک, فضای سبز شهری,قیمت معاملاتی ساختمان,محله جهانشهر کرج
https://jne.ut.ac.ir/article_29325.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29325_ee77722659e5229748e155ad5392b4c3.pdf
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
مکانیابی محیطزیستی نیروگاه حرارتی براساس دو مدل منطق بولین و همپوشانی شاخص (مطالعه موردی: شهرستان چابهار)
43
54
FA
آسیه
صادقی
دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، ایران
a_sadeghi62@yahoo.com
نعمت ا...
خراسانی
استاد دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، ایران
n.kh2@gmail.com
افشین
دانه کار
دانشیار دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، ایران
a_danehkar@yahoo.com
طاهره
اردکانی
مربی دانشگاه یزد، مرکز آموزش عالی اردکان، ایران
t.a@gmail.com
رشد مصرف برق نشانهای از سهم روز افرون آن در اقتصاد انرژی و توسعه اقتصادی است. با توجه به نقش استراتژیک نیروگاهها در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور در صورت عدم توجه به ملاحظات محیطزیستی در تمام مراحل مکانیابی، طراحی، اجرا و بهره برداری، بازدهی آنها در طولانی مدت کاهش خواهد یافت و اثرات مخربی را بر محیطزیست بر جای میگذارد. این مطالعه با هدف تعیین مطلوبیت سرزمین برای احداث نیروگاه حرارتی با توجه به معیارهای محیطزیستی (اکولوژیک و اجتماعی- فرهنگی) در شهرستان چابهار به انجام رسید. به همین منظور از سه مدل پشتیبان تصمیمگیری مکانی، شامل مدل منطق بولین، مدل همپوشانی شاخص باینری و مدل همپوشانی شاخص چند کلاسه استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که مدل منطق بولین به رغم آنکه روش سادهای برای ارزیابی است اما نسبت به دو مدل دیگر محدودکنندهتر می باشد. در این مطالعه مناسبترین روش برای تلفیق لایههای اطلاعاتی مدل همپوشانی شاخص چند کلاسه تعیین شد. این مدل علاوه بر وزندهی معیارها، به طبقات درونی هر لایه اطلاعاتی نیز ارزش و وزن میدهد. نتایج همچنین نشان داد که مساحت مطلوبترین نواحی در شهرستان برای احداث نیروگاه از 54 کیلومترمربع تا 3300 کیلومترمربع با توجه به سه مدل مورداستفاده متغیر است و این چنین نواحی در کل سطح منطقه موردمطالعه پراکنده شدهاند.
سامانه اطلاعات جغرافیایی,شهرستان چابهار,مدل منطق بولین,مدل همپوشانی شاخص,معیارهای محیط زیستی,نیروگاه حرارتی
https://jne.ut.ac.ir/article_29326.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29326_5c6d208573bc29f0250cf565643bb959.pdf
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
ارزشگذاری اقتصادی گردشگری در تالاب چغاخور با استفاده از روش هزینه سفر
55
63
FA
زهره
قائمی
دانشجوی دکترای محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران
zghaemi@gmail.com
مصطفی
پناهی
استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران
mostafa.panahi@gmail.com
تفرج به فعالیتهائی اطلاق می شود که با محیط های طبیعی درارتباط تنگاتنگ است. تالاب، بومسازگانی است که تولیدات و خدمات بی شماری عرضه می کند. این تولیدات و خدمات، نه تنها برای جوامع محلی پیرامون، بلکه برای افراد ساکن در مناطق خارج از محدوده تالاب نیز، ارزش اقتصادی دارد. بهعلاوه، تالابها جذابیتها و فرصتهای تفرجی در اختیار جامعه انسانی قرار میدهند. برآورد ارزش اقتصادی تالابها برای فرصتهای تفرجی، به دلیل محدودیت منابع گردشگری طبیعی و نقش آنها در بهزیستی انسان، از اهمیت اساسی برخوردار است. ضمن آنکه، این عمل به حفظ کارکردهای اکوسیستمی تالاب برای نسلهای حاضر و آینده، در راستای اهداف توسعه پایدار یاری خواهد رساند. این مطالعه، به دنبال فهم ارزش برآوردی کارکرد تفرجی تالاب چغاخور در بخش مرکزی محدوده اکولوژیک زاگرس واقع در استان چهارمحال بختیاری است. با استفاده از روش هزینه سفر، اطلاعات آماری قابل اعتمادی برای این منظور تولید شد. پیمایش میدانی از طریق تکمیل پرسشنامهای که پس از انجام پیش آزمون تصحیح شد، به عمل آمد. این پرسشنامه، مرکب از دو قسمت جداگانه و پرسشهای مختلفی در ارتباط با TCM برای جمع آوری اطلاعاتی درمورد ارجحیتهای ابرازی بازدیدکنندگان چغاخور بود. ابتدا، با استفاده از رویکرد اکتشافی و مطابق با نتایج حاصله، دو فرضیه اصلی تدوین و در طی تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. تمام اطلاعات موردنیاز در مورد هزینههای افراد، زمان اختصاص یافته جهت تفرج در داخل محدوده، تعداد بازدیدکنندگان، دستمزدهای آنها و دیگر موضوعات مرتبط در پرسشنامهها لحاظ شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برمبنای چنین اطلاعاتی، میانگین هزینههای سفر برای بازدیدکنندگان برآورد شد و در محاسبه هزینههای تجمعی مربوط به کل بازدیدها در یک سال، استفاده شد. این ارزش در حدود 5300 میلیون ریال در سال1385 بوده و گویای ارزش تخمینی730/468 ریال برای هر هکتار در سال، به عنوان کارکردتفرجی تالاب چغاخور است.
ارزش اقتصادی گردشگری,تالاب چغاخور,روش هزینه سفر
https://jne.ut.ac.ir/article_29327.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29327_608880ceaa51787b50635b090a2da428.pdf
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
مطالعهی برخی ویژگیهای بومشناختی دوپای فیروز (Allactaga firouzi Womochel, 1978) در استان اصفهان
65
73
FA
سعید
محمدی
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه علوم محیط زیست، تهران، ایران
mohammadi7517@yahoo.com
محمد
کابلی
0000-0002-9203-2346
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
mkaboli@ut.ac.ir
محمود
کرمی
استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
karamy.m@gmail.com
افشین
علیزاده شعبانی
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
ashabani@ut.ac.ir
میترا
شریعتی نجف آبادی
کارشناس ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
m.sh@gmail.com
دوپای فیروز به عنوان یک گونهی ناشناخته در فهرست سرخ آی.یو.سی.ان طبقهبندی شده است. اطلاعات بسیار کمی در مورد وضعیت پراکنش، ویژگیهای زیستی و بومشناختی دوپای فیروز و سایر گونههای جنس Allactaga در ایران وجود دارد. این پژوهش به منظور بررسی برخی ویژگیهای بومشناختی از قبیل زمستانخوابی، تغذیه، تولیدمثل، جوندگان هم بوم و عوامل تهدیدکننده این گونه از اردیبهشت 1387 تا خرداد 1388 در جنوب شهرستان شهرضا مورد پژوهش قرار گرفت. در مجموع بارداری و تولیدمثل برای دوپای فیروز تنها یکبار در سال و در ماههای اردیبهشت تا تیرماه رخ میدهد. نتایج نشانداد دوره زمستانخوابی گونه کوتاه است به طوری که هیچ نمونهای از آذر تا اواسط اسفندماه مشاهده و صید نشد. درون لانههای حفر شده گونه ذخیره غذایی یافت نشد اما نتایج مشاهدات مستقیم و بقایای مواد گیاهی موجود در لانهها حاکی از رژیم غذایی گیاهخواری دوپای فیروز است. جرد ایرانی (Meriones persicus) به عنوان جونده هم بوم این گونه ثبت شد. متاسفانه فقدان مدیریت و حفاظت، این منطقه را با طیف وسیعی از تهدیدات انسانی شامل چرای بیرویه دام، فعالیتهای گردشگری، احداث معادن سنگ و جادههای دسترسی فراوان مواجه و کمیت و کیفیت زیستگاه و بقای جمعیت گونه را با خطر جدی روبرو ساخته است.
استان اصفهان,شهرضا,ویژگیهای بومشناختی
https://jne.ut.ac.ir/article_29328.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29328_4aeccbccb3b62ede36293144cb616af1.pdf
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
64
1
2011
03
21
استفاده از زیستگاه توسط قوچ ومیش اصفهانی (Ovis orientalis isfahanica) در پناهگاه حیات وحش موته
75
87
FA
سعیده
ملکی نجف آبادی
مربی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، ایران
sahraa622@na.iut.ac.ir
محمودرضا
همامی
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
rmhemami@cc.iut.ac.ir
وحید
راهداری
مربی پژوهشکده تالاب بین المللی هامون، دانشگاه زابل، ایران
sahraa62@na.iut.ac.ir
قوچ و میش اصفهانی پراکنش جغرافیایی محدودی دارد و به عنوان یک زیرگونه آسیب پذیر در فهرست سرخ IUCN جای گرفته است. اطلاعات کافی در مورد انتخاب زیستگاه این آرایه وجود ندارد تا برای برنامههای حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از جوامع گیاهی توسط قوچ و میش در منطقه امن سی کلفتی پناهگاه حیات وحش موته در طی یک دوره یکساله مورد بررسی قرار گرفت. استفاده فصلی از جوامع گیاهی و وابستگیهای زیستگاهی با شمارش دورهای (هر 45 روز یکبار) گروههای سرگین در ترانسکتهای دائمی از تیر ماه سال 1385 تا تیرماه سال 1386، مطالعه شد. دادههای جمعآوری شده در هر فصل با استفاده از مدلهای خطی کلی (GLMs) تجزیه و تحلیل شد. تفاوتی بین میزان استفاده از جوامع گیاهی در چهار فصل مشاهده نشد. با این وجود، الگوی استفاده از زیستگاه در فصول مختلف متفاوت بود. تحلیل رگرسیون، رابطه مثبتی بین تراکم گروههای سرگین و ارتفاع در تابستان و یک رابطه منفی بین این دو فاکتور در بهار نشان داد. همچنین تراکم گروههای سرگین رابطهای منفی با فاصله از منابع آب در تابستان نشان داد. شمارش گروههای سرگین در ترانسکتهای موقت در بهار سال 1386 در منطقه امن دوم (رباط ترک) انجام شد و نتایج مشابهی نشان داد.
انتخاب زیستگاه,پناهگاه حیات وحش موته,شمارش گروههای سرگین,قوچ و میش اصفهانی
https://jne.ut.ac.ir/article_29329.html
https://jne.ut.ac.ir/article_29329_f7a9ddccf890ec8f2af7861c0414778b.pdf