جذب فسفر توسط رسوبات نقش مهمی در کنترل غلظت آن در جریان آب رودخانه دارد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی رفتار جذبی فسفر توسط رسوبات پشت بندهای رسوبگیر متوالی بود. برای این منظور دو آبراهه فصلی در منطقهی نوشان و انبی در اطراف شهر ارومیه در شمال غربی ایران انتخاب شد. آبراههی نوشان دارای سه بند و آبراههی انبی دارای پنج بند رسوبگیر بودند. آزمایشهای همدمای جذب فسفر به وسیلهی رسوبات پشت این بندها و همچنین نمونهای از خاک دامنهی هر آبراهه انجام شد. نتایج نشان داد که به دلیل وقوع فرآیند ترسیب انتخابی ذرات فرسایش یافته در طول آبراهه، ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی رسوبات دارای تغییرات منظمی بوده و با حرکت به سمت بندهای پایین دست بافت رسوبات ریزتر شده و جذب فسفر توسط آنها افزایش مییابد. مدلهای ونهای و فروندلیچ به ترتیب با میانگین ضریب تبیین 935/0 و 932/0 توانایی بیشتری در توصیف دادههای جذب فسفر در مقایسه با مدلهای لنگمویر و تمکین داشتند. دادههای آزمایشی وجود شباهت ساختاری مدلهای فروندلیچ و ونهای را به اثبات رساند. بین ویژگیهای نمونههای رسوب با ضرایب مدلهای فروندلیچ و ونهای روابط همبستگی معنیداری مشاهده شد. ضریب n معادلهی فروندلیچ دارای همبستگی معنیداری (05/0 >p ;748/0- = r) با درصد شن نمونهها بود که نشان دهندهی کاهش مکانهای جذبی با افزایش مقدار شن در نمونههای رسوب است.