%0 Journal Article %T ارزیابی اثربخشی سناریوهای جایگزینی ناوگان تاکسی، در کاهش آلودگی هوا، مطالعة موردی: شهر کرج %J نشریه محیط زیست طبیعی %I دانشکده منابع طبیعی %Z 2008-7764 %A آقاپور, نیکی %A معین الدینی, مظاهر %A رفیعی, رضا %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 75 %N 3 %P 362-371 %! ارزیابی اثربخشی سناریوهای جایگزینی ناوگان تاکسی، در کاهش آلودگی هوا، مطالعة موردی: شهر کرج %K آلودگی هوا %K جایگزینی ناوگان فرسوده %K مدل IVE %K کرج %R 10.22059/jne.2022.339450.2394 %X با توجه به اهمیت منابع متحرک در انتشار آلاینده‌های هوا در شهر، لزوم توسعه و استفاده از حمل‌ و‌ نقل عمومی دارای اهمیت زیادی است، بدین منظور رویکردهای متفاوتی وجود دارد. شهر کرج با توجه به ناوگان حمل ‌و ‌نقل عمومی فرسوده، نیاز به جایگزینی ناوگان با استانداردهای نشر به‌روز دارد. با توجه به ابعاد اقتصادی و محیط‌زیستی بایستی اثربخشی اقدامات انجام شده مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین ارزیابی تغییر در انتشار آلاینده‌ها براساس هر سناریوی جایگزینی، می‌تواند به مسئولان در جهت اتخاذ استراتژی‌های کاهش آلودگی هوا کمک نماید. هدف طراحی سناریوها، در این پژوهش، برآورد میزان مؤثر بودن سناریوها در حوزة جایگزینی ناوگان تاکسی‌های فرسوده، در کاهش انتشار آلاینده‌های هوا است. ابتدا دسته‌بندی تاکسی‌ها براساس پارامتر‌هایی از جمله سیستم‌های مختلف، سال تولید، استاندارد آلایندگی، نوع سوخت مصرفی و کلاس خودرو مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در ادامه، به طراحی سناریوهای کاهش آلاینده‌های معیار در دو طرح، جایگزینی ناوگان فرسوده به ناوگان هیبریدی، دوگانه‌سوز و با سوخت مصرفی، دارای استاندارد آلایندگی یورو 4، پرداخته‌ شد و در نهایت سناریوها، با سناریو پایه مقایسه شد. ضرایب انتشار آلایندگی و طراحی سناریوها با استفاده از مدل بین‌المللی انتشار وسایل‌نقلیه متحرک (IVE)، به ازای معابر، شریانی درجة 1، بزرگراهی و آزادراهی، با شیب‌های صفر و 2± درصد محاسبه شدند. نتایج مقایسه سناریوها نشان داد، با جایگزینی کل ناوگان فرسوده از نظر سن (به ناوگان جدید، سناریوی دوم)، بیشترین کاهش انتشار آلاینده‌های معیار، 68% ((CO، 85% (VOC)، 53% (NOX)، 100% (SOX) و 67% (PM) است. همچنین نتایج توزیع انتشار آلاینده‌ها در شهر کرج، با استفاده از نرم‌افزار Arc Map، نشان داد که بیشترین و کمترین انتشار آلاینده‌ها، به ترتیب مربوط به منطقة 10 و منطقة 1 است. سناریوهای کاهش انتشار آلاینده‌ها و راه‌کارهای افزایش کیفیت هوا برای سیاست‌مداران و محققان برای فهم بهتر شرایط جاری آلودگی هوا در منطقه مفید و تا حد زیاد عملیاتی است، که نیاز به تأمین به‌موقع بودجه و برنامه‌ریزی اصولی و دقیق برای اجرا دارند. %U https://jne.ut.ac.ir/article_87506_d8e1f04b193de7a992e09fb5a1f1baf5.pdf