%0 Journal Article %T بررسی الگوهای رشد و دوشکلی جنسی جمجمه در خرس قهوه‏ای (Ursus arctos Linnaeus, 1758) در رشته‌کوه‏های البرز ایران %J نشریه محیط زیست طبیعی %I دانشکده منابع طبیعی %Z 2008-7764 %A نظامی بلوچی, باقر %A کرمی, محمود %A ایگدری, سهیل %A کابلی, محمد %D 2015 %\ 05/22/2015 %V 68 %N 1 %P 137-154 %! بررسی الگوهای رشد و دوشکلی جنسی جمجمه در خرس قهوه‏ای (Ursus arctos Linnaeus, 1758) در رشته‌کوه‏های البرز ایران %K الگوی رشدشناسی %K جمجمه %K خرس قهوه‏ای %K دوریختی جنسی‌ %K رشته‌کوه البرز %K ریخت‏سنجی هندسی.   %R 10.22059/jne.2015.53949 %X در این پژوهش به دو روش ریخت‏سنجی سنتی و هندسی، الگوی رشد جمجمه‏ای و دوریختی جنسی خرس‏های قهوه‏ای[1] از نابالغ تا بالغ در دو جنس نر و ماده در محدودۀ رشته‌کوه البرز بررسی و مقایسه شد. داده‏های بررسی‌شده از تصاویر دو‌بعدی تهیه‌شده از نمونه‏ها توسط نرم‌افزار ImageJ استخراج و الگوی رشد آلومتری به‌صورت تابع توانی طول کل با استفاده از داده‏های تغییر‌نیافته اندازه‏گیری شدند. نتایج گویای تغییرات بین بخش‏های مختلف جمجمه در افراد بالغ در روش مبتنی بر شکل بود. مطالعۀ الگوی رشد آلومتری بر‌پایۀ داده‌های قابل اندازه‏گیری، الگوهای تغییرات جمجمه را در طول رشد بین نرها و ماده‏ها به‌خوبی نشان داد. طی توسعۀ بخش‏های مختلف جمجمه از نابالغ به بالغ دو جنس نر و ماده، رشد به شکل متعادل تا سن مشخص یعنی تا زمانی که دو‌ریختی جنسی در دو جنس شروع به ظهور می‏کند ادامه می‏یابد. مقایسۀ اشکال به‌دست‌آمدۀ دو جنس گویای تقویت و استحکام بیشتر بخش‏های مختلف جمجمه در جنس نر است. بررسی دوریختی جنسی جمجمۀ خرس‏ها با استفاده از ریخت‏سنجی هندسی نشان‌دهندۀ وجود دوریختی جنسی در بخش‏های مختلف جمجمه در هر سه نمای پشتی، جانبی و شکمی است. به‌طور‌کلی، جمجمه در جنس نر بالغ تمایل به بزرگ‏تر‌شدن و استحکام به نسبت جمجمۀ مادۀ بالغ دارند. در مقابل ماده‏های بالغ نسبت به همنوعان نر خود جمجمۀ   %U https://jne.ut.ac.ir/article_53949_0b8aafc591cca0e9b4bb9bb92e98cb71.pdf