per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
317
327
29189
بررسی منابع آلاینده و کیفیت آب رود تجن
Investigation of pollution sources and water quality of Tajan River
یوسفعلی احمدی ممقانی
yosephahmadi@yahoo.com
1
نعمت ا... خراسانی
n.kh2@gmail.com
2
غلامرضا رفیعی
gh.r@gmail.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد شرکت مهندسان مشاور آب و عمران فرازاندیش، ایران
استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
رودخانهها از جمله با ارزشترین اکوسیستمهای آبی هستند که سلامت و بقای آنها سبب حفظ بقای تمام موجودات زنده استفاده کننده از آنها می شود. کیفیت آب رود تجن با تأکید بر کارکردهای محیطزیستی آن در بازه بین سد شهید رجایی و شهر ساری به طول تقریبی 35 کیلومتر با انتخاب پنج ایستگاه نمونهبرداری و با هدف تأثیرپذیری اکوسیستم رودخانه از منابع آلاینده حاشیه رودخانه، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از بازدید از منطقه و جانمایی ایستگاههای نمونهبرداری، شرایط کشت و کار و دوره فعالیتهای کشاورزی در منطقه به عنوان عامل درجه یک آلاینده رودخانه، نیز بررسی شد. جهت تعیین شرایط اولیه کیفیت آب رود، در اردیبهشت ماه و قبل از شروع کشت و کار نمونهبرداری انجام شد و غلظت پارامترهای نیترات، نیتریت، آمونیاک، فسفات، اکسیژن محلول، سختی، قلیائیت، pH و BOD5 با روشهای استاندارد اندازهگیری شد. گام زمانی سه هفتهای از خرداد ماه تا مهر ماه برای نمونهبرداری انتخاب شد. همچنین برای مقایسه کیفیت آب در فصول مختلف، یک نوبت نمونهبرداری نیز در اوایل زمستان انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت آلایندههای فسفات و آمونیاک بالاتر از استانداردهای موجود است و مشکلاتی را برای رودخانه و زیستمندان به وجود میآورد. همچنین سختی و قلیایی بودن در میزان بالایی قرار دارد که از این لحاظ برای سلامتی اکوسیستم و آبزیان مفید است.
Rivers are one of the most valuable aquatic ecosystems that their physiochemical properties and the biology of their organisms have strong interactions. One of the major rivers in Iran, which covers a variety of ecosystems, is called Tajan River. In this research, the effect of different pollution sources on water quality of this water body was investigated. Samples were collected in seven different sampling seasons (with three week intervals), which had been selected based on agricultural activities in the study area. The levels of nitrate, nitrite, phosphate, ammonia, dissolved oxygen, hardness, alkalinity, pH and BOD5 were measured. The results showed that the concentrations of phosphate and ammonia were much higher than the global standards for river environments. High levels of alkalinity and hardness observed in this river can be useful for the ecosystem health. The levels of other parameters were within or lower than the global standards. However, BOD5 showed higher levels than these standards in some stations.
https://jne.ut.ac.ir/article_29189_1f5bf1482ac1959f09074d3342db429b.pdf
آلودگی
رودخانه تجن
کیفیت آب
مازندران
محیطزیست آبزیان
Aquatic Habitat
Mazandaran province
Pollution
Tajan river
Water quality
per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
329
345
29190
ارزشگذاری اقتصادی منابع تفرجگاهی بخش شهداد کرمان به منظور ارائه برنامه راهبردی توسعه اکوتوریسم
Economic Valuation of Outdoor Recreational Resources of Shahdad District of Kerman in order to Presentation Ecotourism Development Strategic Planning
سید علی جوزی
sajozi@yahoo.com
1
سحر رضایان
s.r@gmail.com
2
مهدی ایرانخواهی
m.i@gmail.com
3
مرجان شاکری
m.sh2@gmail.com
4
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ایران
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، ایران
این پژوهش با هدف تدوین برنامه راهبردی توسعه اکوتوریسم بخش شهداد کرمان به انجام رسید. به این منظور در گام نخست جاذبههای طبیعی و تاریخی- فرهنگی منطقه مورد مطالعه و محدودههای پیرامونی آن شناسایی شد. با تکمیل پرسشنامه کلاوسون در قالب روش هزینه سفر(TCM) ارزش گذاری، بررسی و تجزیه و تحلیل شناساگر تقاضای اکوتوریسم منطقه مورد مطالعه به انجام رسید. با این هدف تعداد 220 عدد پرسشنامه کلاوسون در زمان حداکثر تقاضای تفرجگاهی (اسفند 1387 لغایت فروردین ماه 1388) در منطقه مطالعاتی تکمیل شد. بر اساس محاسبات انجام شده ارزش تفرجگاهی بخش شهداد کرمان در زمان مطالعه 5 میلیارد و 698 میلیون و 250 هزار ریال در ماه برآورد شد. در ادامه، به منظور تدوین و ارائه راهبردهای کمّی توسعه اکوتوریسم از روش برنامهریزی راهبردیSWOT بهرهگیری شد. این روش مبتنی بر شناسایی عوامل داخلی (نقاط قوّت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدات) محیط تحت بررسی است. در این راستا، شناسایی عوامل داخلی و خارجی به روش دلفی صورت پذیرفت. پس از شناسایی، عوامل داخلی و خارجی در قالب جدول ها ارزشیابی عوامل داخلی(IFE) و ارزشیابی فاکتورهای خارجی(EFE) مرتب و سپس نمره دهی و وزن دهی بهاین عوامل با استعانت از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار EXPERT CHOICE انجام شد. نتایج استخراج شده از این جدول ها مؤید آن بود که به رغم وجود جاذبههای طبیعی و فرهنگی کم نظیر، که بالقوه می تواند این عرصه را به قطب گردشگری طبیعت در مناطق کویری کشور بدل نمایند، وجود کمبودهایی همچون ضعف در امکانات زیربنایی و عدم معرفی و تبلیغات نامناسب سبب شده محدوده تحت بررسی در جدول برنامهریزی راهبردی در شرایط رقابتی (استراتژی ST) قرار گیرد. در ادامه با هدف تدقیق و تلفیق اطلاعات حاصل از ارزشیابی عوامل داخلی و خارجی، جدول برنامهریزی راهبردی کمّی (QSPM) تکمیل شد. بر اساس نتایج این جدول سه استراتژی پیشنهاد شد که از این میان؛ جلب سرمایه گذاری بخش خصوصی از طریق ارائه تسهیلات بانکی با دوره بازگشت طولانی مدت و واگذاری انفال در قالب اسناد نود و نه ساله با امتیاز مآخوذه 12/5 به عنوان مهمترین راهبردهای توسعه اکوتوریسم در منطقه مورد مطالعه در یک دوره 25 ساله قابل اشاره است.
This study was performed in order to provide a strategic development plan for ecotourism in Shahdad District of Kerman Province. Thus cultural, historical and natural attractions of the region and its surrounding areas were studied and identified initially. By completing Clawson Questionnaire in the form of Travel Cost Method (TCM), valuation and analysis of ecotourism demand index of the considered region was carried out. Considering the mentioned aim a number of 220 Clawson questionnaires at the time of maximum recreational demand (March, 2008 till April, 2008) was filled out in the study area. Based on performed calculations the recreational value of Shahdad District of Kerman was estimated equal to 5,698,250,000 Rial per month at the time of the study. Subsequently in order to compiling and presenting the quantitative strategies of ecotourism development the strategic planning method of SWOT was applied. This method is based on identification of internal factors (Strengths and Weaknesses) as well as the external ones (Opportunities and Threats) of the under studied area. In this regard the internal and external factors were specified using Delphi Method. After identification stage, the internal and external factors were arranged in the form of Internal Factors Evaluation (IFE) and External Factors Evaluation (EFE) Matrices and then scoring and weighing of the mentioned factors were carried out using EXPERT CHOICE Software and Analytical Hierarchy Process Method (AHP). The results obtained from noted above matrices were confirmed that despite the existence of unique natural and cultural attractions which potentially can convert the region as recreational pole of desert areas of the country due to deficiencies like lack of infrastructural facilities, failure introduction and advertising, the under investigation area is placed in competitive situation (ST Strategy). Moreover with the aim of integrating and scrutinizing information derived from internal and external evaluation, the Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) was implemented. As regards the results of the noted matrix three strategies were suggested which among them the attraction of private sector investment through banking facilities with long return periods, national wealth transfer in the form of ninty-nine years documents with score of 5.12 were recognized as the most important strategies of ecotourism development in the region over a twenty year period.
https://jne.ut.ac.ir/article_29190_b7e5a678c58f6f4e984e55079b707c83.pdf
ارزشگذاری اقتصادی
اکوتوریسم
بخش شهداد کرمان
برنامهریزی راهبردی
روش هزینه سفر
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
analytical hierarchy process
Economic valuation
Ecotourism
Shahdad District of Kerman
strategic planning
Travel Cost Method
per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
347
357
29191
برآورد مکانی مولفههای کیفی آبهای زیرزمینی با استفاده از روشهای زمین آمار (مطالعه موردی: دشت گلپایگان)
Spatial estimation of groundwater quality factors using geostatistical methods (case study: Golpayegan plain)
محمدرضا حاجی هاشمی جزی
mr.hajihashemi65@gmail.com
1
مجید آتشگاهی
m.a3@gmail.com
2
امیرحسین حمیدیان
a.hamidian@ut.ac.ir
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
امروزه استفاده از روشهای زمین آمار برای تخمین متغیرهای مکانی با استفاده از دادههای همان متغیر(کریجینگ) یا با استفاده از متغیرهای کمک (کوکریجینگ) در علوم آب و خاک بسیار مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. با توجه به اهمیت اطلاع از وضعیت کیفیت آبهای زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و نیز هزینه بر و وقت گیر بودن اندازه گیری پارامترهای SAR، Na، Ca، TH، TDS وEC، یافتن راهکاری برای تخمین آنها با استفاده از پارامترهایی که اندازه گیری آنها راحت تر است امری ضروری به نظر می رسد. به این منظور از اطلاعات مربوط به نمونههای حاصل از 84 حلقه چاه دشت گلپایگان استان اصفهان استفاده شد و با روشهای زمین آماری کریجینگ و کوکریجینگ مورد بررسی قرار گرفت. پس از نرمال سازی دادهها، واریوگرام ترسیم شد و برای انتخاب مدل مناسب جهت برازش بر روی واریوگرام تجربی از مقدار RSS کمتر و استحکام ساختار فضایی قوی تر استفاده شد. نتایج حاصل از روش کوکریجینگ با کریجینگ برای برآورد SAR، Na، Ca، TH، TDS و EC به کمک معیار آماری RMSE که میزان دقت را نشان میدهدٌٌ، مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت نتایجٌ حاصل از محاسبه RMSE نشان داد که روش کوکریجینگ نسبت به روش کریجینگ برتری ندارد. اما با توجه به RMSE کمتر روش کوکریجینگ که نشان دهنده دقت بالا و خطای پایین است، نقشههای پهنهبندی مولفههای کیفی آبهای زیرزمینی با این روش در محیط GIS تهیه شد.
Nowadays, much attention has been paid on using geostatistical methods for estimation of spatial parameters, either using the variables of these parameters (kriging) or auxiliary variables (cokriging), in water and soil sciences. The quality of ground water for agriculture is very important; however, it is expensive and time consuming to measure parameters such as SAR, Na, Ca, TH, TDS and EC. Therefore, it is essential to explore methods for estimation of these parameters based on those which can be easily measured. In this paper, information on individual samples taken from 84 wells of Golpayegan plain was investigated using, kriging and cokriging geostatistical methods. Variograms were produced using the normalized data. In order to select the appropriate model fitting the experimental variograms, lower values of RSS and stronger spatial structures were used. Outputs of the cokriging and kriging for estimation of SAR, Na, Ca, TH, TDS and EC using RMSE were evaluated. The results showed no preference for using cokriging over kriging method. However, because of lower RMSE value of cokriging, this method was used for the preparation of underground water zoning maps using GIS.
https://jne.ut.ac.ir/article_29191_50769eac2bd3dfdf4f98ce3a8d1c5fbe.pdf
کریجینگ
کوکریجینگ
گلپایگان
مولفه کیفی آبهای زیرزمینی
Cokriging
Golpayegan
groundwater quality factor
Kriging
RMSE
per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
359
372
29192
عوامل بومشناختی موثر بر پراکنش گوسفند وحشی در پارکهای ملی خجیر و سرخه حصار
Impacts of Ecological factors on the distribution of Wild Sheep in Khojir and Sorkhe Hessar National Parks
زهره کرمانی القریشی
kermani_z@of.iut.ac.ir
1
عباس علیمحمدی سراب
alimoh_abb@yahoo.com
2
بهرام حسن زاده کیابی
b.h@gmail.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
عضو هیأت علمی، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، ایران
عضو هیأت علمی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران
بهمنظور تعیین ویژگیهای بوم شناختی زیستگاه گوسفند وحشی البرز مرکزی که گونهای دورگه از Ovis orientalis gemelini و Ovis orientalis arkali است، در پارکهای ملی خجیر وسرخه حصار اقدام به جمعآوری اطلاعات مربوط به مشاهدات جمعیتی گلههای قوچ و میش در سه فصل پاییز، زمستان و بهار، از طریق مطالعات زمینی شد. این اطلاعات در چهار دسته مربوط به مشاهدات پاییز، زمستان و بهاره میشهای برهدار و بهاره قوچها، میشهای نابارور و برههای بزرگتر از یکسال مرتب و رقومیشد. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی درصد فراوانی و تراکم قوچ و میش در ارتباط با عواملی مانند شیب، جهت، ارتفاع، تیپ خاک، تراکم پوشش گیاهی (کل پوشش گیاهی، گیاهان با ارتفاع 5/0 تا 5 متر، علفی های غیر گندمی) و فاصله از منابع آب، راه دسترسی (آسفالته و شنی، خاکی، پیاده رو) و روستا، برای هر فصل به طور جداگانه بررسی شد و نقشههای مطلوبیت زیستگاه تهیه شد. ارزیابی نقشههای تهیه شده، نشان داد ارتباط نزدیک و منطقی بین نقشههای مطلوبیت زیستگاه و مشاهدات میدانی وجود دارد. نتایج نشان داد که فراوانی قوچ و میشها در طبقات خاصی از شیب وجهت بیشتر است. جهتهای مورد توجه جانور، اغلب جنوبی وشرقی است و در بهار قوچ و میشهای نابارور، جهتهای شرقی را ترجیح میدهند. پراکنش جمعیت بیشتر روی خاکهایی مشاهده شد که سنگریزه فراوان دارد و از نفوذ پذیری مناسب برخوردار است. تراکم و فراوانی قوچ و میش با افزایش انبوهی کل پوشش گیاهی و علفی های غیر گندمی و انبوهی پوشش گیاهی با ارتفاع بیش از 5/0 متر افزایش نشان میداد، ولی در مورد میشهای برهدار چنین رابطه ای مشاهده نشد. بررسی نقش فاصله نشان داد که با افزایش فاصله از منابع آب و گریزگاه، فراوانی قوچ و میشها به شدت کاهش می یابد و همچنین تا فاصله 500 متری از راههای آسفالته و شنی و 1000 متری روستاها، این جانور به ندرت دیده میشود.
Habitat associations of wild sheep, Alborz red sheep (Ovis orientalis gemelini X Ovis orientalis arkali ), in Khojir and Sorkheh Hesar National Parks were studied over three seasons (Spring, autumn and winter) in 2000. The position of observed maternal groups (including ewe with lamb) and male groups (including rams, barren ewes and juveniles) were determined on topographical maps during the field work. Then, the prepared maps were digitized. Maps of slope, aspect, altitude, soil types, vegetation density, vegetation density of higher than 50 cm, density of forbs, distance to escape terrains, distance to water source and position of asphalted roads, tracks, paths and rural areas were digitized. The frequency of occurrence and density of different observed groups were compared among the classes of each information layer via Geographical Information Systems (GIS). Habitat suitability maps were subsequently prepared. The assessment of prepared maps indicates a logical relation between habitat suitability maps and filed observation Results suggest that wild sheep frequency has a relationship with slope and aspect. Notable aspect of preference of wild sheep is often eastern. In spring, male groups prefer the eastern aspect. Distribution was higher in soils with abundant gravels and high permeability. Abundance and density of wild sheep increase with density of total vegetation and forbs, and also vegetation taller than 0.5 meter, although the latter is not related to the increase of the ewes with lambs' Distance. Analysis shows a decrease in wild sheep abundance when the area is far from water sources and escape terrain and wild sheep are rarely seen to 500 meters from roads and 1000 meters from rural areas.
https://jne.ut.ac.ir/article_29192_343c65d5bdd9762856f58aa1d16c9cb6.pdf
پارامترهای زیستگاهی
پارکهای ملی خجیر و سرخه حصار
سامانههای اطلاعات جغرافیایی
گوسفند وحشی
مطلوبیت زیستگاه
environmental factors
GIS
Habitat Suitability
Khojir and Sorkhe Hessar National Parks
wild sheep
per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
373
387
29193
بررسی تغییرات بوم شناسی منظر در پناهگاه حیات وحش موته با استفاده از سامانههای اطلاعات جغرافیایی (GIS)
landscape Change detection in Mouteh Wildlife Refuge, using Geographic Information Systems
سعیده ملکی نجف آبادی
sahraa622@na.iut.ac.ir
1
علیرضا سفیانیان
a.s5@gmail.com
2
vahid rahdari
vahid_rahdary@yahoo.com
3
عضو هیأت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، ایران
استادیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
عضو هیأت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، ایران
بوم شناسی منظر بهعنوان یک علم بین رشتهای جدید، مفاهیم، تئوری و روشهایی را برای ارزیابی و مدیریت سرزمین ارائه میدهد. توصیف الگوهای منظر و تفسیر اثرات بوم شناختی آنها بر گیاهان، جانوران، سیر انرژی و مواد، بخش اعظم مطالعات منظر را به خود اختصاص میدهد. کمی کردن ویژگیهای منظر با استفاده از ابزارموجود، روشی نوین برای بررسی تغییرات سرزمین است. فنآوریهای سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی توان بالایی برای مطالعات منظر، بویژه شناسایی، نقشه سازی و تجزیه و تحلیل الگوهای منظر دارد و نمایههای مختلفی به همین وسیله کمی شده است. با بررسی این نمایهها در گذر زمان میتوان روند تغییرات را بهتر مشاهده کرد و در تصمیمگیریهای مدیریتی مد نظر قرار داد. بر این اساس در این مطالعه با استفاده از نمایههای میزان طبیعی بودن، تنوع ویژگیهای منظر در پناهگاه حیات وحش موته کمی شد و تغییرات این نمایهها در طی ?? سال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده رشد فعالیتهای انسانی و تخریب منطقه دربخشهای غیر از مناطق امن و بهبود شرایط طبیعی پناهگاه در منطقه امن بود.
Landscape ecology as a modern interdisciplinary science offers new concepts, theories, and methods for land evaluation and management. A main part of landscape ecology is describing patterns in the landscape and interpreting the ecological effects of these patterns on flora, fauna, flow of energy and materials. Remote sensing and GIS techniques have a high ability for landscape researchers to specify maps and analyze landscape patterns. We can use the trends in indices to our management decisions. In this study, landscape patterns were quantified by the number and size of land cover patches, the degree of naturalness, and the diversity indices were calculated by GIS approaches and compared for 35 years, in order to reinforce the management efforts of Mouteh wildlife refuge in Iran. The results showed increasing destructions with regards to unplanned human activities, while some natural landscape improvements occurred in the core protected area.
https://jne.ut.ac.ir/article_29193_fb58ebbc8e5f4cc3af00ef2c33e15037.pdf
استان فارس
بوم شناسی منظر
پناهگاه حیات وحش
تنوع
موته
Diversity
Landscape ecology
naturalness
wildlife refuge
per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
389
398
29194
بررسی تغییرات نمایههای تنوع و اهمیت نسبی (SIV) گونههای گیاهی در ذخیرهگاه جنگلی دکتر درستکار، گیسوم تالش
Variations of diversity indices and Species Importance Value (SIV) of Plant species in the Dr. Dorostkar's Forest Reservoir Area, Gisum, Talesh
مرضیه نوبخت
m.n2@gmail.com
1
حسن پوربابایی
h_pourbabaei@guilan.ac.ir
2
مرضیه بیگم فقیر
m.b3@gmail.com
3
رویا عابدی
r.a@gmail.com
4
دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
عضو هیأت علمی دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، ایران
دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
به منظور بررسی تغییرات تنوع گونههای گیاهی در ذخیرهگاه جنگلی دکتر درستکار در گیسوم تالش، تعداد 44 قطعه نمونه به روش تصادفی – سیستماتیک در منطقه برداشت شد. در داخل قطعات نمونه مربعی به ابعاد400 متر مربع، قطر تمام درختان از 5 سانتی متر به بالا اندازه گیری و نوع گونهها شناسایی شد. همچنین نوع درختچهها و نهال های با قطر کمتر از 5 سانتی متر در داخل قطعات نمونه دایرهای به مساحت 100 متر مربع شناسایی و شمارش شد. برداشت دادههای علفی به روش حداقل سطح با توجه به معیار دومین صورت گرفت. مقادیر تنوع با استفاده از نمایههای شانون - واینر (H?)، سیمپسون (1-D)، N1 و N2 هیل، مقادیر یکنواختی با نمایههای شانون - واینر و سیمپسون و غنا با استفاده از نمایههای مارگالف و منهینیک در چهار لایه درختی، درختچهای، زادآوری و علفی به طور جداگانه محاسبه شد. منحنی اهمیت نسبی گونهها در این چهار لایه از پوشش گیاهی منطقه ترسیم شد که در لایههای درختی، علفی و زادآوری شکل منحنی به صورت نرمال لگاریتمی و در لایه درختچهای به شکل توزیع هندسی به دست آمد. نتایج این بررسی همچنین نشان داد که تنوع گیاهی در این ذخیرهگاه به دلیل سایه پسند بودن گونه شمشاد (Buxus hyrcana Pojark)، پایین است. میزان تنوع و غنا در لایه علفی بیشترین مقدار و به ترتیب در لایههای درختی، زادآوری و درختچهای کاهش می یابد و بیشترین مقدار یکنواختی نیز در لایه درختی به دست آمد.
In order to investigate variations in plant diversity in Dr. Dorostkar's forest reservoir, located in Gisoum Talesh, 44 sampling plots were applied by the randomized-systematic method. The diameter of all tree species (dbh?5 cm) was measured in 400 m2 (20×20 m) square sampling plots. In addition, the number of individuals of shrubs and saplings (DBH?5 cm) were enumerated in circular 100 m2 sampling plots. The cover percentage of the herbaceous species was identified by minimal area method using the Domin criterion. The indices of biodiversity, including Shannon-Wiener (H?), Simpson (1-D), Hill’s N1 and Hill’s N2, indices of evenness, including Shannon-Wiener and Simpson and richness indices, including Margalef and Menhinick were applied on tree, shrub, regeneration and herbaceous layers separately. The Species Important Value (SIV) of vegetation cover indicated that tree, herbaceous and regeneration species had lognormal distribution and shrubs species had geometric distribution in this area. Results showed plant diversity were low, due to Box tree (Buxus hyrcana Pojark.) which is shade tolerant. The diversity and richness were highest in herbaceous layer and decreased from herbal to tree, regeneration and shrub species, respectively. The highest evenness was found in tree layer.
https://jne.ut.ac.ir/article_29194_c75d7c9990959ef0613f947d737c1de5.pdf
اهمیت نسبی (SIV)
تنوع گیاهی
ذخیرهگاه دکتر درستکار
گیسوم تالش
Dorostkar reservior area
Gisum
Plant diversity
Species Important Value (SIV)
Talesh
per
دانشکده منابع طبیعی
نشریه محیط زیست طبیعی
2008-7764
2423-7817
2010-12-22
63
4
399
407
29195
برآورد تنوع گونهای درختان در اشکوبهای مختلف جنگلی (مطالعه بخش پاتم، جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود)
Estimation of species diversity in forest different stories (case study: Patom district of Kheyrud forest)
زهرا نوری
zanouri_8185@yahoo.com
1
جهانگیر فقهی
2
قوام الدین زاهدی امیری
ghavamza@ut.ac.ir
3
رامین رحمانی
r.r@gmail.com
4
دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
دانشیار گروه جنگلداری، دانشگاه گرگان، ایران
هدف از مطالعه حاضر، بررسی تنوع گونههای درختی در یک منطقه جنگلی است که در آن هیچ گونه عملیات مدیریتی انجام نگرفته و معرفی شناساگرهای محاسبه شده به عنوان سنجه و همچنین مقایسه شناساگرهای مختلف اندازهگیری تنوع گونهای است. به منظور اندازهگیری شناساگرهای تنوع گونهای، شبکه آماربرداری به ابعاد 100 در 75 متر طراحی شد و قطعات نمونه 1000 مترمربعی و دایرهای شکل در منطقه مور دنظر پس از تصحیح شیب پیاده شد. در هر قطعه نمونه، نام گونه و قطر برابر سینه تمام درختان و همچنین موقعیت آنها از لحاظ اشکوب ثبت شد. تعداد گونه به منظور بررسی غنای گونهای، شناساگرهای یکنواختی سیمپسون، اسمیت و ویلسون، به منظور بررسی فراوانی نسبی گونهها و شناساگرهای سیمپسون، شانون- وینر و N2 به منظور بررسی ناهمگنی گونهای مورداستفاده قرار گرفت. مقادیر این شناساگرها در منطقه و همچنین در هر اشکوب محاسبه شد. شناساگر غنا از اشکوب سوم به اشکوب دوم و سپس به اشکوب اول کاهش مییابد. شناساگرهای ناهمگنی نیز از اشکوب سوم به اشکوب دوم افزایش یافته و از اشکوب دوم به اشکوب اول، کاهش دارد. به منظور تشخیص مناسبترین شناساگرها در اندازه گیری ناهمگنی و یکنواختی گونهای، از درصد ضریب تغییرات استفاده شد. شناساگرهای اسمیت - ویلسون و N2 بیشترین درصد ضریب تغییرات را بهترتیب در میان شناساگرهای یکنواختی و ناهمگنی، دارا میباشند. از آنجاکه یکی از معیارها در ارزیابی پایداری جنگل، همانندی تنوع گونهای جنگلهای مدیریت شده با جنگلهای طبیعی است، بنابراین پیشنهاد میشود برای جوامع گیاهی رایج در جنگلهای شمال مقادیر شناساگرهای تنوع در مناطق جنگلی که در آنها کمترین دخالت انسانی صورت گرفته و حالت طبیعی دارند، محاسبه شود و به عنوان سنجه، به منظور ارزیابی تأثیر فعالیتهای مدیریتی بر تنوع زیستی جنگل مورد استفاده قرار گیرد.
The aim of this study is to investigate the tree species' diversity in a region with no management planning and introduce the calculated indices as the norm for sustainability assessment. DBH of all tree individuals, and their stories were recorded in the inventory grid (75 m × 100 m) sample plots. Subsequently, richness, evenness (Simpson, Smith & Wilson) and heterogeneity (Simpson, Shannon-wiener and N2) indices were calculated. The richness index shows decreasing trend from the third story to first one. The heterogeneity indices increase from the third story to second and then decreases to first layer. These indices were calculated for the study area and also for each story, separately. Among the evenness and heterogeneity indices, Smith & Wilson and N2 showed the highest CV, respectively. Since one of the criterions in assessing forest sustainability is comparability of species' diversity in managed forest and natural woodlands, so, species' indices in the unmanaged region with natural state are proposed as a tool to evaluate forest sustainability.
https://jne.ut.ac.ir/article_29195_c8ce6f83a04b346462bd39c5f3d8175b.pdf
اشکوبهای درختی
تنوع زیستی
شناساگرهای تنوع گونهای
ضریب تغییرات
Biodiversity
coefficient of variation
Hyrcanian forests
Iran
species diversity indices
Tree layers